5326 Sayılı Kabahatler Kanunu
Uyarı: Görüntülemekte olduÄŸunuz Kanun, TBMM Genel Kurulunda kabul edildiÄŸi halidir. Varsa daha sonra yapılan deÄŸiÅŸiklikleri içermemektedir.
KABAHATLER KANUNU
Kanun No. 5326 |
|
Kabul Tarihi : 30.3.2005 |
BÄ°RÄ°NCÄ° KISIM
Genel Hükümler
BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM
Amaç ve Kapsam, Tanım, Kanunîlik Ä°lkesi ve Kanunun Uygulama Alanı
Amaç ve kapsam
MADDE 1.- (1) Bu Kanunda; toplum düzenini, genel ahlâkı, genel saÄŸlığı, çevreyi ve ekonomik düzeni korumak amacıyla;
a) Kabahatlere iliÅŸkin genel ilkeler,
b) Kabahatler karşılığında uygulanabilecek olan idarî yaptırımların türleri ve sonuçları,
c) Kabahatler dolayısıyla karar alma süreci,
d) Ä°darî yaptırıma iliÅŸkin kararlara karşı kanun yolu,
e) Ä°darî yaptırım kararlarının yerine getirilmesine iliÅŸkin esaslar,
BelirlenmiÅŸ ve çeÅŸitli kabahatler tanımlanmıştır.
Tanım
MADDE 2.- (1) Kabahat deyiminden; kanunun, karşılığında idarî yaptırım uygulanmasını öngördüÄŸü haksızlık anlaşılır.
Genel kanun niteliÄŸi
MADDE 3.- (1) Bu Kanunun genel hükümleri diÄŸer kanunlardaki kabahatler hakkında da uygulanır.
Kanunîlik ilkesi
MADDE 4.- (1) Hangi fiillerin kabahat oluÅŸturduÄŸu, kanunda açıkça tanımlanabileceÄŸi gibi; kanunun kapsam ve koÅŸulları bakımından belirlediÄŸi çerçeve hükmün içeriÄŸi, idarenin genel ve düzenleyici iÅŸlemleriyle de doldurulabilir.
(2) Kabahat karşılığı olan yaptırımların türü, süresi ve miktarı, ancak kanunla belirlenebilir.
Zaman bakımından uygulama
MADDE 5.- (1) 26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun zaman bakımından uygulamaya iliÅŸkin hükümleri kabahatler bakımından da uygulanır. Ancak, kabahatler karşılığında öngörülen idarî yaptırımlara iliÅŸkin kararların yerine getirilmesi bakımından derhal uygulama kuralı geçerlidir.
(2) Kabahat, failin icraî veya ihmali davranışı gerçekleÅŸtirdiÄŸi zaman iÅŸlenmiÅŸ sayılır. Neticenin oluÅŸtuÄŸu zaman, bu bakımdan dikkate alınmaz.
Yer bakımından uygulama
MADDE 6.- (1) 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun yer bakımından uygulamaya iliÅŸkin 8 inci maddesi hükümleri, kabahatler bakımından da uygulanır. Ancak, kanunlarda aksine hüküm bulunan haller saklıdır.
Ä°KÄ°NCÄ° BÖLÜM
Kabahatten Dolayı Sorumluluğun Esasları
Kabahatin ihmali davranışla işlenmesi
MADDE 7.- (1) Kabahat, icraî veya ihmali davranışla iÅŸlenebilir. Ä°hmali davranışla iÅŸlenmiÅŸ kabahatin varlığı için kiÅŸi açısından belli bir icraî davranışta bulunma hususunda hukukî yükümlülüÄŸün varlığı gereklidir.
Organ veya temsilcinin davranışından dolayı sorumluluk
MADDE 8.- (1) Organ veya temsilcilik görevi yapan ya da organ veya temsilci olmamakla birlikte, tüzel kiÅŸinin faaliyeti çerçevesinde görev üstlenen kiÅŸinin bu görevi kapsamında iÅŸlemiÅŸ bulunduÄŸu kabahatten dolayı tüzel kiÅŸi hakkında da idarî yaptırım uygulanabilir.
(2) Temsilci sıfatıyla hareket eden kiÅŸinin bu sıfatla baÄŸlantılı olarak iÅŸlemiÅŸ bulunduÄŸu kabahatten dolayı temsil edilen gerçek kiÅŸi hakkında da idarî yaptırım uygulanabilir. Gerçek kiÅŸiye ait bir iÅŸte çalışan kiÅŸinin bu faaliyeti çerçevesinde iÅŸlemiÅŸ bulunduÄŸu kabahatten dolayı, iÅŸ sahibi kiÅŸi hakkında da idarî yaptırım uygulanabilir.
(3) Kanunun, organ veya temsilcide ya da temsil edilen kiÅŸide özel nitelikler aradığı hallerde de yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır.
(4) Birinci ve ikinci fıkra hükümleri, organ veya temsilcilik ya da hizmet iliÅŸkisinin dayanağını oluÅŸturan iÅŸlemin hukuken geçerli olmaması halinde de uygulanır.
Kast veya taksir
MADDE 9.- (1) Kabahatler, kanunda açıkça hüküm bulunmayan hallerde, hem kasten hem de taksirle iÅŸlenebilir.
Hata
MADDE 10.- (1) Türk Ceza Kanununun hata hallerine iliÅŸkin hükümleri, ancak kasten iÅŸlenen kabahatler bakımından uygulanır.
Sorumluluk
MADDE 11.- (1) Fiili iÅŸlediÄŸi sırada onbeÅŸ yaşını doldurmamış çocuk hakkında idarî para cezası uygulanamaz.
(2) Akıl hastalığı nedeniyle, iÅŸlediÄŸi fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneÄŸi önemli derecede azalmış olan kiÅŸi hakkında idarî para cezası uygulanmaz.
Hukuka uygunluk nedenleri ile kusurluluğu ortadan kaldıran nedenler
MADDE 12.- (1) Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, Türk Ceza Kanununun hukuka uygunluk nedenleri ile kusurluluÄŸu ortadan kaldıran nedenlere iliÅŸkin hükümleri, kabahatler bakımından da uygulanır.
TeÅŸebbüs
MADDE 13.- (1) Kabahate teÅŸebbüs cezalandırılmaz. Ancak, teÅŸebbüsün de cezalandırılabileceÄŸine dair ilgili kanunda hüküm bulunan haller saklıdır. Bu durumda, Türk Ceza Kanununun suça teÅŸebbüse ve gönüllü vazgeçmeye iliÅŸkin hükümleri, kabahatler bakımından da uygulanır.
Ä°ÅŸtirak
MADDE 14.- (1) Kabahatin iÅŸleniÅŸine birden fazla kiÅŸinin iÅŸtirak etmesi halinde bu kiÅŸilerin her biri hakkında, fail olarak idarî para cezası verilir.
(2) Özel faillik niteliÄŸinin arandığı durumlarda, kabahate iÅŸtirak eden ve bu niteliÄŸi taşımayan kiÅŸi hakkında da fail olarak idarî para cezası verilir.
(3) Kabahate iÅŸtirak için kasten ve hukuka aykırı iÅŸlenmiÅŸ bir fiilin varlığı yeterlidir. Kabahatin iÅŸleniÅŸine iÅŸtirak eden kiÅŸi hakkında, diÄŸerlerinin sorumlu olup olmadığı göz önünde bulundurulmaksızın idarî para cezası verilir.
(4) Kanunda özel faillik niteliÄŸini taşıyan kiÅŸi açısından suç, diÄŸer kiÅŸiler açısından kabahat olarak tanımlanan fiilin, bu niteliÄŸi taşıyan ve taşımayan kiÅŸiler tarafından ortaklaÅŸa iÅŸlenmesi halinde suça iÅŸtirake iliÅŸkin hükümler uygulanır.
Ä°çtima
MADDE 15.- (1) Bir fiil ile birden fazla kabahatin iÅŸlenmesi halinde bu kabahatlere iliÅŸkin tanımlarda sadece idarî para cezası öngörülmüÅŸse, en ağır idarî para cezası verilir. Bu kabahatlerle ilgili olarak kanunda idarî para cezasından baÅŸka idarî yaptırımlar da öngörülmüÅŸ ise, bu yaptırımların her birinin uygulanmasına karar verilir.
(2) Aynı kabahatin birden fazla iÅŸlenmesi halinde her bir kabahatle ilgili olarak ayrı ayrı idarî para cezası verilir. Kesintisiz fiille iÅŸlenebilen kabahatlerde, bu nedenle idarî yaptırım kararı verilinceye kadar fiil tek sayılır.
(3) Bir fiil hem kabahat hem de suç olarak tanımlanmış ise, sadece suçtan dolayı yaptırım uygulanabilir. Ancak, suçtan dolayı yaptırım uygulanamayan hallerde kabahat dolayısıyla yaptırım uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ä°darî Yaptırımlar
Yaptırım türleri
MADDE 16.- (1) Kabahatler karşılığında uygulanacak olan idarî yaptırımlar, idarî para cezası ve idarî tedbirlerden ibarettir.
(2) Ä°darî tedbirler, mülkiyetin kamuya geçirilmesi ve ilgili kanunlarda yer alan diÄŸer tedbirlerdir.
Ä°darî para cezası
MADDE 17.- (1) Ä°darî para cezası, maktu veya nispi olabilir.
(2) Ä°darî para cezası, kanunda alt ve üst sınırı gösterilmek suretiyle de belirlenebilir. Bu durumda, idarî para cezasının miktarı belirlenirken iÅŸlenen kabahatin haksızlık içeriÄŸi ile failin kusuru ve ekonomik durumu birlikte göz önünde bulundurulur.
(3) Ä°darî para cezası, Devlet Hazinesine ödenir. KiÅŸinin ekonomik durumunun müsait olmaması halinde idarî para cezasının, ilk taksidinin peÅŸin ödenmesi koÅŸuluyla, bir yıl içinde ve dört eÅŸit taksit halinde ödenmesine karar verilebilir. Taksitlerin zamanında ve tam olarak ödenmemesi halinde idarî para cezasının kalan kısmının tamamı tahsil edilir.
(4) KesinleÅŸen karar, derhal tahsil için mahallin en büyük mal memuruna verilir. Ä°darî para cezası, 21.7.1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. Tahsil edilen idarî para cezasının kanunla belirlenen bir oranı, ilgili kamu kurum ve kuruluÅŸunun hesabına aktarılır.
(5) Ä°darî para cezası tamamen tahsil edildikten itibaren en geç bir ay içinde durum, ilgili kamu kurum ve kuruluÅŸuna bildirilir.
(6) Kabahat dolayısıyla idarî para cezası veren kamu görevlisi, ilgilinin rıza göstermesi halinde bunun tahsilatını derhal kendisi gerçekleÅŸtirir. Ä°darî para cezasını kanun yoluna baÅŸvurmadan önce ödeyen kiÅŸiden bunun dörtte üçü tahsil edilir. PeÅŸin ödeme, kiÅŸinin bu karara karşı kanun yoluna baÅŸvurma hakkını etkilemez.
(7) Ä°darî para cezaları her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilân edilen yeniden deÄŸerleme oranında artırılarak uygulanır. Bu suretle idarî para cezasının hesabında bir Türk Lirasının küsuru dikkate alınmaz. Bu fıkra hükmü, nispi nitelikteki idarî para cezaları açısından uygulanmaz.
Mülkiyetin kamuya geçirilmesi
MADDE 18.- (1) Kabahatin konusunu oluÅŸturan veya iÅŸlenmesi suretiyle elde edilen eÅŸyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine, ancak kanunda açık hüküm bulunan hallerde karar verilebilir.
(2) Mülkiyetin kamuya geçirilmesine iliÅŸkin karar, eÅŸyanın;
a) Kullanılmaz hale getirilmesi,
b) NiteliÄŸinin deÄŸiÅŸtirilmesi,
c) Ancak belli bir surette kullanılması,
KoÅŸullarından birinin yerine getirilmesine baÄŸlı olarak belli bir süre geciktirilebilir. Belirlenen süre zarfında koÅŸulun yerine getirilmemesi halinde eÅŸyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir.
(3) Mülkiyetin kamuya geçirilmesine iliÅŸkin karar kesinleÅŸinceye kadar ilgili kamu kurum ve kuruluÅŸu tarafından eÅŸyaya elkonulabileceÄŸi gibi; eÅŸya, kiÅŸilerin muhafazasına da bırakılabilir.
(4) EÅŸyanın mülkiyeti, kanunda açık hüküm bulunan hallerde ilgili kamu kurum ve kuruluÅŸuna, aksi takdirde Devlete geçer.
(5) EÅŸyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilebilmesi için fail hakkında idarî para cezası veya baÅŸka bir idarî yaptırım kararı verilmiÅŸ olması ÅŸart deÄŸildir.
(6) Kaim deÄŸerin mülkiyetinin kamuya geçirilmesine de karar verilebilir.
(7) Mülkiyeti kamuya geçirilen eÅŸya, baÅŸka suretle deÄŸerlendirilmesi mümkün olmazsa imha edilir.
(8) Mülkiyetin kamuya geçirilmesine iliÅŸkin karar, kesinleÅŸmesi halinde yerine getirilir.
Saklı tutulan hükümler
MADDE 19.- (1) DiÄŸer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için;
a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,
b) İşyerinin kapatılması,
c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,
d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,
Gibi yaptırımlara iliÅŸkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun deÄŸiÅŸiklik yapılıncaya kadar saklıdır.
Soruşturma zamanaşımı
MADDE 20.- (1) SoruÅŸturma zamanaşımının dolması halinde kabahatten dolayı kiÅŸi hakkında idarî para cezasına karar verilemez.
(2) SoruÅŸturma zamanaşımı süresi;
a) Yüzbin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde beÅŸ,
b) Ellibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde dört,
c) Yirmibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde üç,
d) Yirmibin Türk Lirasına kadar idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde iki,
Yıldır.
(3) Nispî idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde zamanaşımı süresi sekiz yıldır.
(4) Zamanaşımı süresi, kabahate iliÅŸkin tanımdaki fiilin iÅŸlenmesiyle veya neticenin gerçekleÅŸmesiyle iÅŸlemeye baÅŸlar.
(5) Kabahati oluÅŸturan fiilin aynı zamanda suç oluÅŸturması halinde suça iliÅŸkin dava zamanaşımı hükümleri uygulanır.
Yerine getirme zamanaşımı
MADDE 21.- (1) Yerine getirme zamanaşımının dolması halinde idarî para cezasına veya mülkiyetin kamuya geçirilmesine iliÅŸkin karar artık yerine getirilemez.
(2) Yerine getirme zamanaşımı süresi;
a) Ellibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasına karar verilmesi halinde yedi,
b) Yirmibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasına karar verilmesi halinde beÅŸ,
c) Onbin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasına karar verilmesi halinde dört,
d) Onbin Türk Lirasından az idarî para cezasına karar verilmesi halinde üç,
Yıldır.
(3) Mülkiyetin kamuya geçirilmesine iliÅŸkin zamanaşımı süresi on yıldır.
(4) Zamanaşımı süresi, kararın kesinleÅŸmesi tarihinden itibaren iÅŸlemeye baÅŸlar.
(5) Kanun hükmü gereÄŸi olarak idarî yaptırımın yerine getirilmesine baÅŸlanamaması veya yerine getirilememesi halinde zamanaşımı iÅŸlemez.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Karar Verme Yetkisi ve Kanun Yolları
Ä°darî yaptırım kararı verme yetkisi
MADDE 22.- (1) Kabahat dolayısıyla idarî yaptırım kararı vermeye ilgili kanunda açıkça gösterilen idarî kurul, makam veya kamu görevlileri yetkilidir.
(2) Kanunda açık hüküm bulunmayan hallerde ilgili kamu kurum ve kuruluÅŸunun en üst amiri bu konuda yetkilidir.
(3) Ä°darî kurul, makam veya kamu görevlileri, ancak ilgili kamu kurum ve kuruluÅŸunun görev alanına giren yerlerde iÅŸlenen kabahatler dolayısıyla idarî yaptırım kararı vermeye yetkilidir.
(4) 4.12.2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun yer bakımından yetki kuralları kabahatler açısından da geçerlidir.
Cumhuriyet savcısının karar verme yetkisi
MADDE 23.- (1) Cumhuriyet savcısı, kanunda açıkça hüküm bulunan hallerde bir kabahat dolayısıyla idarî yaptırım kararı vermeye yetkilidir.
(2) Bir suç dolayısıyla baÅŸlatılan soruÅŸturma kapsamında bir kabahatin iÅŸlendiÄŸini öÄŸrenmesi halinde Cumhuriyet savcısı durumu ilgili kamu kurum ve kuruluÅŸuna bildirebileceÄŸi gibi, kendisi de idarî yaptırım kararı verebilir.
(3) SoruÅŸturma konusu fiilin kabahat oluÅŸturduÄŸunun anlaşılması halinde Cumhuriyet savcısı bu nedenle idarî yaptırım kararı verir. Ancak, bunun için ilgili kamu kurum ve kuruluÅŸu tarafından idarî yaptırım kararı verilmemiÅŸ olması gerekir.
Mahkemenin karar verme yetkisi
MADDE 24.- (1) KovuÅŸturma konusu fiilin kabahat oluÅŸturduÄŸunun anlaşılması halinde mahkeme tarafından idarî yaptırım kararı verilir.
Ä°darî yaptırım kararı
MADDE 25.- (1) Ä°darî yaptırım kararına iliÅŸkin tutanakta;
a) Hakkında idarî yaptırım kararı verilen kiÅŸinin kimlik ve adresi,
b) Ä°darî yaptırım kararı verilmesini gerektiren kabahat fiili,
c) Bu fiilin iÅŸlendiÄŸini ispata yarayacak bütün deliller,
d) Karar tarihi ve kararı veren kamu görevlilerinin kimliÄŸi,
Açık bir ÅŸekilde yazılır. Tutanakta, ayrıca kabahati oluÅŸturan fiil, iÅŸlendiÄŸi yer ve zaman gösterilerek açıklanır.
Kararların tebliği
MADDE 26.- (1) Ä°darî yaptırım kararı, 11.2.1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre ilgili kiÅŸiye tebliÄŸ edilir. Tebligat metninde bu karara karşı baÅŸvurulabilecek kanun yolu, mercii ve süresi açık bir ÅŸekilde belirtilir.
(2) Ä°darî yaptırım kararının ilgili gerçek kiÅŸinin huzurunda verilmesi halinde tutanakta bu husus açıkça belirtilir. Bu karara karşı baÅŸvurabileceÄŸi kanun yolu, mercii ve süresine iliÅŸkin olarak bilgilendirildikten sonra kiÅŸinin karar tutanağını imzalaması istenir. Ä°mzadan kaçınılması halinde bu durum tutanakta açıkça belirtilir. Karar tutanağının bir örneÄŸi kiÅŸiye verilir.
(3) Tüzel kiÅŸi hakkında verilen idarî yaptırım kararları her halde ilgili tüzel kiÅŸiye tebliÄŸ edilir.
BaÅŸvuru yolu
MADDE 27.- (1) Ä°darî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine iliÅŸkin idarî yaptırım kararına karşı, kararın tebliÄŸi veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeÅŸ gün içinde, sulh ceza mahkemesine baÅŸvurulabilir. Bu süre içinde baÅŸvurunun yapılmamış olması halinde idarî yaptırım kararı kesinleÅŸir.
(2) Mücbir sebebin varlığı dolayısıyla bu sürenin geçirilmiÅŸ olması halinde bu sebebin ortadan kalktığı tarihten itibaren en geç yedi gün içinde karara karşı baÅŸvuruda bulunulabilir. Bu baÅŸvuru, kararın kesinleÅŸmesini engellemez; ancak, mahkeme yerine getirmeyi durdurabilir.
(3) BaÅŸvuru, bizzat kanunî temsilci veya avukat tarafından sulh ceza mahkemesine verilecek bir dilekçe ile yapılır. BaÅŸvuru dilekçesi, iki nüsha olarak verilir.
(4) BaÅŸvuru dilekçesinde, idarî yaptırım kararına iliÅŸkin bilgiler, bu karara karşı ileri sürülen deliller açık bir ÅŸekilde gösterilir. Dilekçede ayrıca, baÅŸvurunun süresinde yapılmasını engelleyen mücbir sebep dayanaklarıyla gösterilir.
(5) Ä°darî yaptırım kararının mahkeme tarafından verilmesi halinde bu madde hükmü uygulanmaz.
BaÅŸvurunun incelenmesi
MADDE 28.- (1) BaÅŸvuru üzerine mahkemece yapılan ön inceleme sonucunda;
a) Yetkili olmadığının anlaşılması halinde dosyanın yetkili sulh ceza mahkemesine gönderilmesine,
b) BaÅŸvurunun süresi içinde yapılmadığının, baÅŸvuru konusu idarî yaptırım kararının sulh ceza mahkemesinde incelenebilecek kararlardan olmadığının veya baÅŸvuranın buna hakkı bulunmadığının anlaşılması halinde, bu nedenlerle baÅŸvurunun reddine,
c) (a) ve (b) bentlerinde sayılan nedenlerin bulunmaması halinde baÅŸvurunun usulden kabulüne,
Karar verilir.
(2) BaÅŸvurunun usulden kabulü halinde mahkeme dilekçenin bir örneÄŸini ilgili kamu kurum ve kuruluÅŸuna tebliÄŸ eder.
(3) Ä°lgili kamu kurum ve kuruluÅŸu, baÅŸvuru dilekçesinin tebliÄŸi tarihinden itibaren en geç onbeÅŸ gün içinde mahkemeye cevap verir. BaÅŸvuru konusu idarî yaptırıma iliÅŸkin iÅŸlem dosyasının tamamının bir örneÄŸi, cevap dilekçesi ile birlikte mahkemeye verilir. Mahkeme, iÅŸlem dosyasının aslını da ilgili kamu kurum ve kuruluÅŸundan isteyebilir. Cevap dilekçesi, idarî yaptırım kararına karşı baÅŸvuruda bulunan kiÅŸi sayısından bir fazla nüsha olarak verilir.
(4) Mahkeme, baÅŸvuruda bulunan kiÅŸilere cevap dilekçesinin bir örneÄŸini tebliÄŸ eder; talep üzerine veya re'sen tarafları çağırarak belli bir gün ve saatte dinleyebilir. Dinleme için belirlenen günle tebligatın yapılacağı gün arasında en az bir haftalık zaman olmasına dikkat edilir. Dinleme sırasında taraflar veya avukatları hazır bulunur. Mazeretsiz olarak hazır bulunmama, yokluklarında karar verilmesine engel deÄŸildir. Bu husus, tebligat yazısında açıkça belirtilir.
(5) Ceza Muhakemesi Kanununun tanıklığa, bilirkiÅŸi incelemesine ve keÅŸfe iliÅŸkin hükümleri, bu baÅŸvuru ile ilgili olarak da uygulanır.
(6) Dinlemede sırasıyla; hazır bulunan başvuru sahibi ve avukatı, ilgili kamu kurum ve kuruluşunun temsilcisi, varsa tanıklar dinlenir, bilirkişi raporu okunur, diğer deliller ortaya konulur.
(7) Mahkeme, ilgilileri dinledikten ve bütün delilleri ortaya koyduktan sonra aleyhinde idarî yaptırım kararı verilen ve hazır bulunan tarafa son sözünü sorar. Son söz hakkı, aleyhinde idarî yaptırım kararı verilen tarafın kanunî temsilcisi veya avukatı tarafından da kullanılabilir. Mahkeme son kararını hazır bulunan tarafların huzurunda açıklar.
(8) Mahkeme, son karar olarak idarî yaptırım kararının;
a) Hukuka uygun olması nedeniyle, "başvurunun reddine",
b) Hukuka aykırı olması nedeniyle, "idarî yaptırım kararının kaldırılmasına",
Karar verir.
(9) Ä°kibin Türk Lirası dahil idarî para cezalarına karşı baÅŸvuru üzerine verilen kararlar kesindir.
Ä°tiraz yolu
MADDE 29.- (1) Mahkemenin verdiÄŸi son karara karşı, yargı çevresinde yer aldığı ağır ceza mahkemesine itiraz edilebilir. Bu itiraz, kararın tebliÄŸi tarihten itibaren en geç yedi gün içinde yapılır.
(2) Ä°tirazla ilgili karar, dosya üzerinden inceleme yapılarak verilir.
(3) Mahkeme, her bir itirazla ilgili olarak "itirazın kabulüne" veya "itirazın reddine" karar verir.
(4) Mahkemenin verdiği karar taraflara tebliğ edilir. Vekil olarak avukatla temsil edilme halinde ayrıca taraflara tebligat yapılmaz.
(5) Ä°darî yaptırım kararının ağır ceza mahkemesi tarafından verilmesi halinde bu karara karşı itiraz mercii en yakın ağır ceza mahkemesidir.
Vazgeçme ve kabul
MADDE 30.- (1) Kanun yoluna baÅŸvuran kiÅŸi, bu konuda karar verilinceye kadar baÅŸvurusundan vazgeçebilir. Vazgeçme halinde bir daha aynı konuda baÅŸvuruda bulunulamaz.
(2) Ä°lgili kamu kurum ve kuruluÅŸu da mahkeme tarafından karar verilinceye kadar kanun yolu baÅŸvurusunu kabul ederek idarî yaptırım kararını geri alabilir.
Masrafların ve vekalet ücretinin ödenmesi
MADDE 31.- (1) Ä°darî yaptırım kararına karşı kanun yoluna baÅŸvurulması harca tâbi deÄŸildir.
(2) Kanun yoluna baÅŸvuru dolayısıyla oluÅŸan bütün masraflar ve vekalet ücreti, baÅŸvurusu veya savunması reddedilen tarafça ödenir.
Ä°KÄ°NCÄ° KISIM
ÇeÅŸitli Kabahatler
Emre aykırı davranış
MADDE 32.- (1) Yetkili makamlar tarafından adlî iÅŸlemler nedeniyle ya da kamu güvenliÄŸi, kamu düzeni veya genel saÄŸlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kiÅŸiye yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir.
(2) Bu madde, ancak ilgili kanunda açıkça hüküm bulunan hallerde uygulanabilir.
(3) 1.3.1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 526 ncı maddesine diÄŸer kanunlarda yapılan yollamalar, bu maddeye yapılmış sayılır.
Dilencilik
MADDE 33.- (1) Dilencilik yapan kiÅŸiye, elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ayrıca, dilencilikten elde edilen gelire elkonularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilir.
(2) Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezasına ve elkoymaya kolluk veya belediye zabıta görevlileri, mülkiyetin kamuya geçirilmesine mülkî amir veya belediye encümeni karar verir.
Kumar
MADDE 34.- (1) Kumar oynayan kiÅŸiye, yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ayrıca, kumardan elde edilen gelire elkonularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilir.
(2) Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezasına ve elkoymaya kolluk görevlileri, mülkiyetin kamuya geçirilmesine mülkî amir karar verir.
SarhoÅŸluk
MADDE 35.- (1) SarhoÅŸ olarak baÅŸkalarının huzur ve sükununu bozacak ÅŸekilde davranışlarda bulunan kiÅŸiye, kolluk görevlileri tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. KiÅŸi, ayrıca sarhoÅŸluÄŸun etkisi geçinceye kadar kontrol altında tutulur.
Gürültü
MADDE 36.- (1) BaÅŸkalarının huzur ve sükununu bozacak ÅŸekilde gürültüye neden olan kiÅŸiye, elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.
(2) Bu fiilin bir ticarî iÅŸletmenin faaliyeti çerçevesinde iÅŸlenmesi halinde iÅŸletme sahibi gerçek veya tüzel kiÅŸiye bin Türk Lirasından beÅŸbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.
(3) Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezasına kolluk veya belediye zabıta görevlileri karar verir.
Rahatsız etme
MADDE 37.- (1) Mal veya hizmet satmak için baÅŸkalarını rahatsız eden kiÅŸi, elli Türk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezası vermeye kolluk veya belediye zabıta görevlileri yetkilidir.
Ä°ÅŸgal
MADDE 38.- (1) Yetkili makamların açık ve yazılı izni olmaksızın meydan, cadde, sokak veya yayaların gelip geçtiÄŸi kaldırımları iÅŸgal eden veya buralarda mal satışa arz eden kiÅŸiye, belediye zabıta görevlileri tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.
(2) Yetkili makamların açık ve yazılı izni olmaksızın meydan, cadde, sokak veya yayaların gelip geçtiÄŸi kaldırımlar üzerine inÅŸaat malzemesi yığan kiÅŸiye, belediye zabıta görevlileri tarafından yüz Türk Lirasından beÅŸyüz Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.
(3) Özel kanunlardaki hükümler saklıdır.
Tütün mamullerinin tüketilmesi
MADDE 39.- (1) Kamu hizmet binalarının kapalı alanlarında tütün mamulü tüketen kiÅŸiye, ilgili idarî birim amirinin yetkili kıldığı kamu görevlileri tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu fıkra hükmü, tütün mamulü tüketilmesine tahsis edilen alanlarda uygulanmaz.
(2) Toplu taşıma araçlarında tütün mamulü tüketen kiÅŸiye, elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Kabahatin özel hukuk kiÅŸileri tarafından iÅŸletilen toplu taşıma araçlarında iÅŸlenmesi halinde bu ceza ilk baÅŸvurulan kolluk birim yetkilileri tarafından verilir. Kamuya ait toplu taşıma araçlarında iÅŸlenmesi halinde idarî para cezası verme yetkisi bakımından birinci fıkra hükmü uygulanır.
(3) Özel hukuk kiÅŸilerine ait olan ve herkesin girebileceÄŸi binaların kapalı alanlarında, tütün mamullerinin tüketilemeyeceÄŸini belirtir açık bir iÅŸarete yer verilmesine raÄŸmen, bu yasaÄŸa aykırı hareket eden kiÅŸiye, elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu ceza, ÅŸikâyet üzerine en yakın kolluk birimi yetkililerince verilir.
KimliÄŸi bildirmeme
MADDE 40.- (1) Görevle baÄŸlantılı olarak sorulması halinde kamu görevlisine kimliÄŸi veya adresiyle ilgili bilgi vermekten kaçınan veya gerçeÄŸe aykırı beyanda bulunan kiÅŸiye, bu görevli tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.
(2) Açıklamada bulunmaktan kaçınması veya gerçeÄŸe aykırı beyanda bulunması dolayısıyla kimliÄŸi belirlenemeyen kiÅŸi tutularak durumdan derhal Cumhuriyet savcısı haberdar edilir. Bu kiÅŸi, kimliÄŸi açık bir ÅŸekilde anlaşılıncaya kadar gözaltına alınır ve gerekirse tutuklanır. Gözaltına ve tutuklamaya karar verme yetkisi ve usulü bakımından Ceza Muhakemesi Kanunu hükümleri uygulanır.
(3) KiÅŸinin kimliÄŸinin belirlenmesi durumunda, bu nedenle gözaltına alınma veya tutuklanma haline derhal son verilir.
Çevreyi kirletme
MADDE 41.- (1) Evsel atık ve artıkları, bunların toplanmasına veya depolanmasına özgü yerler dışına atan kiÅŸiye, yirmi Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bireysel atık ve artıkların atılması halinde de bu fıkra hükmü uygulanır.
(2) Fiilin yemek piÅŸirme ve servis yerlerinde iÅŸlenmesi halinde iÅŸletme sahibi gerçek veya tüzel kiÅŸiye, beÅŸyüz Türk Lirasından beÅŸbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.
(3) Hayvan kesimine tahsis edilen yerler dışında hayvan kesen veya kesilen hayvan atıklarını sokaÄŸa veya kamuya ait sair bir alana bırakan kiÅŸiye, elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.
(4) Ä°nÅŸaat atık ve artıklarını bunların toplanmasına veya depolanmasına özgü yerler dışına atan kiÅŸiye, yüz Türk Lirasından üçbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Ä°nÅŸaat faaliyetinin bir tüzel kiÅŸi adına yürütülmesi halinde bu tüzel kiÅŸi hakkında verilecek idarî para cezasının üst sınırı beÅŸbin Türk Lirasıdır. Bu atık ve artıkların kaldırılmasına iliÅŸkin masraf da ayrıca kiÅŸiden tahsil edilir.
(5) Kullanılamaz hale gelen veya ihtiyaç fazlası ev eÅŸyasını bunların toplanmasına iliÅŸkin olarak belirlenen günün dışında sokaÄŸa veya kamuya ait sair bir yere bırakan kiÅŸiye elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu eÅŸyanın toplanması hususunda belediye tarafından belirli aralıklarla yılda üç günden az olmamak üzere belirlenen günler önceden uygun araçlarla ilân olunur.
(6) Kullanılamaz hale gelen motorlu kara veya deniz nakil araçlarını ya da bunların mütemmim cüzlerini sokaÄŸa veya kamuya ait sair bir yere bırakan kiÅŸiye ikiyüzelli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bunların kaldırılmasına iliÅŸkin masraf da kiÅŸiden ayrıca tahsil edilir.
(7) Bu kabahatler dolayısıyla idarî para cezasına belediye zabıta görevlileri karar verir.
(8) Bu kabahatler dolayısıyla meydana gelen kirliliÄŸin kiÅŸi tarafından derhal giderilmesi halinde idarî para cezasına karar verilmeyebilir.
(9) Bu madde hükümleri, belediye sınırları içinde uygulanır.
(10) Özel kanunlardaki hükümler saklıdır.
AfiÅŸ asma
MADDE 42.- (1) Meydanlara veya parklara, cadde veya sokak kenarlarındaki kamuya ait duvar veya alanlara, rızası olmaksızın özel kiÅŸilere ait alanlara bez, kâğıt ve benzeri afiÅŸ ve ilân asan kiÅŸiye, yüz Türk Lirasından üçbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Aynı içerikteki afiÅŸ ve ilânlar, tek fiil sayılır.
(2) Birinci fıkra hükmü, yetkili makamlardan alınan açık ve yazılı izne dayalı olarak asılan afiÅŸ ve ilânlar açısından uygulanmaz. Bu izinde, afiÅŸ ve ilânın asılacağı zaman dilimi açık bir ÅŸekilde gösterilir. Bu afiÅŸ ve ilânlar izin verilen gerçek veya tüzel kiÅŸi tarafından bu sürenin dolmasını müteakip derhal toplatılır. Toplatma yükümlülüÄŸüne aykırı hareket edilmesi halinde birinci fıkra hükmüne göre idarî para cezası verilir.
(3) Bu afiÅŸ ve ilânların kaldırılmasına iliÅŸkin masraflar da ilgili kiÅŸilerden ayrıca tahsil edilir.
(4) Bu kabahatler dolayısıyla idarî para cezasına, kolluk veya belediye zabıta görevlileri karar verir.
(5) Özel kanunlardaki hükümler saklıdır.
Silah taşıma
MADDE 43.- (1) Yetkili makamlardan ruhsat almaksızın kanuna göre yasak olmayan silahları park, meydan, cadde veya sokaklarda görünür bir ÅŸekilde taşıyan kiÅŸiye, kolluk tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.
GEÇÄ°CÄ° MADDE 1.- (1) Bu Kanunda geçen "Türk Lirası" ibaresi karşılığında, uygulamada, 28.1.2004 tarihli ve 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun hükümlerine göre ülkede tedavülde bulunan para "Yeni Türk Lirası" olarak adlandırıldığı sürece bu ibare kullanılır.
GEÇÄ°CÄ° MADDE 2.- (1) Bu Kanun hükümleri, yürürlüÄŸe girdiÄŸi tarih itibarıyla idare mahkemelerinde dava açılarak iptali istenen idarî yaptırım kararları hakkında uygulanmaz.
GEÇÄ°CÄ° MADDE 3.- (1) Daha önce verilmiÅŸ olan idarî para cezasına iliÅŸkin kararlara karşı henüz iptal davası açılmamış olmakla birlikte dava açma süresinin geçmemiÅŸ olması halinde, bu Kanunun yürürlüÄŸe girdiÄŸi tarihten itibaren onbeÅŸ gün içinde 27 nci madde hükümlerine göre sulh ceza mahkemesine baÅŸvuruda bulunulabilir.
Yürürlük
MADDE 44.- (1) Bu Kanun 1 Nisan 2005 tarihinde yürürlüÄŸe girer.
Yürütme
MADDE 45.- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.